Het Sigmaproject Demervallei sluit tientallen afgesneden bochten van de Demer opnieuw aan op de rivier. Dat heeft een dubbel effect. Enerzijds geven de bochten extra stroomruimte aan de rivier, wat een troef is om hoge waterpeilen op te vangen. Anderzijds hebben de meanders een positief effect op de verdroging in de vallei. Daarmee biedt het Sigmaproject Demervallei – en het Sigmaplan als geheel – een antwoord op de gevolgen van de klimaatverandering.
In april 2019 sloten we de allereerste meander opnieuw aan op de Demer, in Vinkenberg, nabij Scherpenheuvel-Zichem en Diest. Nu zijn opnieuw vijf meanders aan de beurt. Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme Zuhal Demir leverde in oktober 2019 haar allereerste omgevingsvergunning af voor deze werken.
Voorbereidende werken
De eerste stap in aanloop naar het aansluiten van de meanders is het vrijmaken van het terrein errond. De bomen en struiken rond de meanders worden weggehaald en de omliggende percelen krijgen een schoonmaakbeurt. Het vrijmaken van het terrein heeft twee doelen: het is nodig om de werfzone te creëren en om het open valleilandschap te helpen herstellen. De bomen die hier verdwijnen, worden elders binnen het Sigmaplan gecompenseerd.
Meanders aansluiten
De vijf meanders waarover het gaat, kunnen met beperkte ingrepen opnieuw aangesloten worden op de Demer. Ze liggen op het grondgebied van Begijnendijk, Aarschot en Rotselaar (zie kaartjes hieronder). We beginnen met de meander in Betekom (Begijnendijk).
Door de oude meanders opnieuw tot op de bedding uit te graven, kunnen we de Demer en de meanders via doorsteken of kokers opnieuw met elkaar verbinden. Waar de dijk of het Demerpad langs de Demer loopt, zal het pad na de heraansluiting van de meanders verlegd worden en plaatselijk niet meer langs de Demer, maar rond de meanders lopen. Ook zal de Demer in haar huidige loop op bepaalde plaatsen (gedeeltelijk) gedempt worden.
Ter hoogte van de meander in Rotselaar wordt in de Demer een drempel gelegd. Waar nodig zijn in het project veiligheidsmaatregelen voorzien om eventuele piekwaterstanden op te vangen, zodat het omliggende valleigebied in Betekom en Rotselaar geen gevolgen ondervindt van de ingrepen.