Vallei van de Grote Nete

Wandelen en fietsen in waardevolle natte natuur

Langs kastelen, dorpskernen en groene meanders slingert de Grote Nete zich een weg door haar vallei. Hier, tussen Nijlen en Geel, gaan we voor een nog gevarieerder, rijker en meer open landschap. De soms wat verdroogde vallei snakt immers naar een stevig stuk natte natuur. Daarom trakteren we de streek op maar liefst 850 hectare bloemrijke graslanden, natte ruigtes, open water en rietland. Bezoekers verwennen we met nieuwe fiets- en wandelpaden en verbeterde fietsknooppunten.

Deelprojecten:

Tussen Hellebrug en Herenbossen

Zammelsbroek

Ter Borght - de Merode

Projectnaam
Vallei van de Grote Nete
Oppervlakte
898 hectare
Regio
Vallei van de Grote Nete
Gemeente
Hulshout, Westerlo, Herselt, Nijlen, Herenthout, Heist-op-den-Berg, Hulshout, Geel en Laakdal
Duurtijd
2006-2026
Rivier
Grote Nete
Ingreep
Herstel van winterbedding - drempels verhogen het grondwaterpeil - een open verbinding tussen de zijwaterlopen en de Grote Nete
Grote Nete, ©Yves Adams

Het Sigmaproject Vallei van de Grote Nete omvat 898 hectare over een lengte van 30 kilometer langs de Grote Nete, verspreid over Geel, Laakdal, Westerlo, Herselt, Hulshout, Heist-op-den-Berg, Herenthout en Nijlen. Het bestaat uit drie deelgebieden: Tussen Hellebrug en Herenbossen, het Zammelsbroek en Ter Borght - de Merode. In het eerste en het tweede deelgebied ligt de klemtoon op natuurherstel, in het derde op natuurbehoud en waterbeheersing. Via verschillende maatregelen krijgt de rivier opnieuw meer overstromingsruimte. Tegelijk wordt de verdroging van de vallei aangepakt. Het doel? Minder overstromingen, meer waardevolle natte natuur (wetlands) én tal van wandel- en fietsmogelijkheden.

Image

Meer overstromingsruimte

In de gebieden Tussen Hellebrug en Herenbossen en Zammelsbroek herstellen we de winterbedding. Dat is het deel van de rivier dat doorgaans in de winter onder water komt te staan en dus zorgt voor meer overstromingsruimte. Door het verlagen van bepaalde dijken kan de rivier er veilig overstromen. Tegelijk beschermen het natuurlijke reliëf of lokale dijken de bewoners in het achterland. Vaak volstaat het om een bestaande weg of bestaand pad beperkt op te hogen. Het water blijft in de winterbedding tot het op natuurlijke wijze terug naar de rivier stroomt, in de grond dringt of verdampt.

Image

Verhoging grondwaterpeil

Op de bodem van de Grote Nete brengen we op bepaalde plaatsen drempels aan om het grondwaterpeil te verhogen. Zo kan er ook in droge periodes natte riviernatuur groeien. Vergroten deze drempels dan niet het risico op overstroming? Nee: ze hebben enkel invloed op de rivier als het water laag staat. Als het water hoog staat, komt het sowieso boven de drempels uit.

Image

Herstel open verbinding met zijwaterlopen

In het verleden werd de Grote Nete in de hele vallei ingedijkt. Hierdoor gingen de open verbindingen tussen de rivier zelf en haar zijwaterlopen verloren. Dat veroorzaakt plaatselijk wateroverlast en belemmert het natuurlijke functioneren van de vallei. Door die dijk en uitwateringsconstructies tussen Hellebrug en Herenbossen in Zammelsbroek weg te nemen, komen de zijrivieren weer in contact met de Grote Nete. Tussen de zijwaterlopen en de Grote Nete zullen vissen zich weer vrij kunnen bewegen.

Oog voor natuur

De Grote Nete kronkelt door een fascinerend landschap van hooilanden, ruigtes, wilgenstruwelen, elzenbroeken en natte graasweiden. Dankzij het Sigmaproject Vallei van de Grote Nete ontstaat 850 hectare nieuwe – natte – natuur. Zeldzame vogelsoorten zoals de roerdomp, de kwartelkoning, de ijsvogel en het porseleinhoen zullen zich hier thuis voelen. Ook de graslanden met dotterbloemen, rietmoeras, ruigtes en schrale graslanden krijgen meer overlevingskansen. Vissen als de zeldzame rivierdonderpad en beekprik genieten van de open verbindingen tussen de Nete en haar zijrivieren. De natte natuur heeft bovendien een belangrijke veiligheidsfunctie; ze houdt het water in het gebied op zoals een spons. In droge periodes geeft ze het water ook trager af. Zo verdroogt de omliggende begroeiing minder snel.

LIFE-project Grote Nete
Ook het Europese LIFE-project Grote Nete, een samenwerking tussen Natuurpunt en de provincie Antwerpen, zette in op de hoge natuurwaarden langs deze rivier. Dit project maakte het natuurherstel in zeven natuurgebieden mogelijk, vaak in tandem met landbouwers. En ondertussen kan de vallei rekenen op 100 hectare waardevol broekbos. Daarnaast zijn er nog vele andere spelers die werken aan de natuurlijke ontwikkeling van de vallei.

 

Sanering Grote Laak

In het LIFE-project NARMENA zoeken zeven partners, onder leiding van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), naar oplossingen voor historische metaalverontreiniging in de waterbodem van de Grote Laak. We werken mee aan natuurgebaseerde saneringsmethodes, waarbij de vervuiling gefixeerd of geïmmobiliseerd wordt door vernatting. De Grote Laak ontspringt in Leopoldsburg. Hij heeft een lengte van 29,7 km en mondt via het Zammelsbroek in Laakdal uit in de Grote Nete.

Wat verwachten we hiervan?

• Een verbeterde weerstand tegen overstromingen;

• Een verbeterde waterkwaliteit;

• Een hogere waterbergingscapaciteit;

• Een afname van

cadmium en arseen in de (water)bodem;

• Een afname van cadmiumconcentraties in het

oppervlaktewater;

• Een vermindering in CO2-uitstoot;

• Een verhoogde bescherming en verbetering van de

biodiversiteit.

Het LIFE-project NARMENA loopt parallel met het project van het Sigmaplan. Beide worden op elkaar afgestemd, voor een maximale win-win. Meer info? Check ovam.vlaanderen.be/grote-laak.

  • 2006

    Start opmaak inrichtingsplannen

     

  • 2012

    Opmaak inrichtingsplan

     

  • 2016

    MER goedgekeurd

     

  • 2021

    RUP goedgekeurd        

     

  • 2022

    Start uitvoering 

Gerelateerd nieuws

  • Zammelsbroek
    Infopunt Zammelsbroek ©Motion Planet
    Lees verder
    Persbericht

    Nieuw infopunt biedt inkijk in de ontwikkeling van natte natuur in Zammelsbroek

    27 januari 2024

    Lees verder Lees verder
  • Zammelsbroek
    Lees verder
    Persbericht

    Definitieve onteigeningsbesluit Zammelsbroek is vastgelegd

    25 september 2023

    Lees verder Lees verder
  • Zammelsbroek
    Lees verder
    Persbericht

    Openbaar onderzoek onteigening voor de inrichting van Zammelsbroek

    20 februari 2023

    Lees verder Lees verder
  • Roerdomp, ©Benny Vanderhoydonck
    Lees verder
    Persbericht

    Werken rivierherstel Zammelsbroek

    26 april 2022

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Stormtij belooft sterk verhoogde waterstanden op Schelde en zijrivieren

    20 februari 2022

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Openbaar onderzoek naar recreatieve infrastructuur in Zammelsbroek

    23 juni 2021

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Inhoudelijke suggesties milieueffectrapport mondingsgebied van de Grote Nete welkom

    22 maart 2021

    Lees verder Lees verder

Activiteiten

Varia

Opening hondenlosloopzone 'de Fort'

| Organisator:
Het Sigmaplan
Provincie Antwerpen
Heist-op-den-Berg
Regionaal Landschap Rivierenland
View activity View activity

Projecten Sigmaplan

mail

Op de hoogte blijven?
Schrijf je nu in op de nieuwsbrief.

Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws over het Sigmaplan? Schrijf je dan in voor de digitale nieuwsbrief.

Schrijf me in voor de nieuwsbrief

help_outline

Nog vragen?
Contacteer ons.

Heb je nog een vraag of opmerking? Neem dan contact met ons op en we helpen je zo snel mogelijk verder.

Ga naar contact