Realisaties

Het Sigmaplan heeft zijn nut al ruimschoots bewezen de laatste jaren. Tijdens de sinterklaasstorm van 6 december 2013 bijvoorbeeld traden twaalf overstromingsgebieden in werking. Ook de natuurontwikkeling komt goed op gang.

Overstromingsgebieden in werking

De afgelopen jaren konden verschillende Sigmaprojecten overtollig water bufferen bij stormtij: op 5 en 6 december 2013, 21 oktober 2014, 9 tot en met 12 januari 2015, 16 februari 2016, 12 en 13 januari 2017 en 3 januari 2018. 

Sinterklaasstorm bewijst Sigmasucces

Op 5 en 6 december 2013 doorstond het Sigmaplan de sinterklaasstorm. Die veroorzaakte toen een zwaar stormtij. Een combinatie van springtij en een noordwesterstorm boven de Noordzee veroorzaakte hoge waterstanden in het hele Scheldebekken. Twaalf voltooide overstromingsgebieden van het Sigmaplan traden succesvol in werking. Ze konden een grote hoeveelheid rivierwater bergen en voorkwamen zo watersnood in de omliggende gebieden.

Een volgelopen Bergenmeersen, tijdens de sinterklaasstorm van 2013.

Paardeweide en Bergenmeersen in actie

Op 21 oktober 2014 trokken restanten van de ex-orkaan Gonzalo over ons land. Verschillende overstromingsgebieden, waaronder Paardeweide en Bergenmeersen in de gemeenten Berlare en Wichelen, traden in werking.

Paardeweide vulde zich tijdens de herfststorm van 2014.

Paardeweide houdt omgeving droog

Van 9 tot en met 12 januari 2015 bereikte het hoogtij op de Schelde een aantal keer het alarmpeil en stroomde er rivierwater over de overloopdijk van Paardeweide. De waterstanden waren ongeveer gelijk aan die van de herfststorm in oktober 2014.

Het water stroomt Paardeweide binnen via de combisluis.

Paardeweide en Bergenmeersen bufferen stormtij

In de Cluster Kalkense Meersen vingen de overstromingsgebieden Paardeweide en Bergenmeersen succesvol een stormtij op in februari 2016. Door toedoen van het stormtij werd het water op de Schelde en haar zijrivieren op één dag tot tweemaal toe opgestuwd, zowel in de vroege ochtend als in de late namiddag. Paardeweide en Bergenmeersen vormden een tijdelijke buffer voor het overtollige water en zo werden de hoge peilen afgetopt.

Paardeweide in actie in februari 2016.

Zennegat vangt voor het eerst water op

Op 12 en 13 januari 2017 werd het gevaarlijkste stormtij sinds jaren aangekonigd: gelet op de combinatie van springtij, een winderige storm op de Noordzee en regen- en sneeuwbuien. De verwachte impact bleef uit dankzij een zestal gecontroleerde overstromingsgebieden van het Sigmaplan. Het pas afgewerkte gecontroleerde overstromingsgebied Zennegat (Battel, Mechelen) trad voor het eerst in werking. Ook Potpolder I (Waasmunster), de Polder van Anderstadt I (Lier), Paardeweide (Berlare/Wichelen), Bergenmeersen en Wijmeers (Wichelen) deden hun werk. De Polders van Kruibeke, met 600 hectare het grootste gecontroleerde overstromingsgebied van Vlaanderen, liep niet onder, omdat het water er lokaal net niet hoog genoeg kwam.

Zennegat stroomt voor de eerste maal vol tijdens storm Dieter.

Primeur voor Polders van Kruibeke

Tijdens de namiddag en avond van 3 januari 2018 deden zich sterk verhoogde waterpeilen voor op de Schelde en haar zijrivieren. Er was sprake van een gevaarlijk stormtij: de combinatie van springtij en een westerstorm op de Noordzee. Vijftien van de zestien gecontroleerde overstromingsgebieden van het Sigmaplan bufferden overtollig rivierwater: Tielrodebroek (Tielrode), Groot Schoor (Hamme), Uiterdijk (Dendermonde), Anderstadt I en II (Lier), Polder van Lier (Lier), Lippenbroek (Hamme), Scheldebroek (Berlare), Potpolder I (Waasmunster), Potpolder IV (Waasmunster), Bovenzanden (Heindonk), Zennegat (Mechelen), Paardeweide (Berlare), Bergenmeersen (Wichelen) en de Polders van Kruibeke. Die laatste liepen voor de allereerste keer onder.

De Polders van Kruibeke, het grootste gecontroleerde overstromingsgebied van Vlaanderen, buffert voor de eerste keer water.

Stappenplan

Stap 1. Eerst maken we een inrichtingsplan op, dat de toekomstige invulling van het projectgebied gedetailleerd weergeeft.

Voor dat plan overleggen we met waterbouwkundigen, ecologen, landschapsarchitecten, economen en sociologen. Ook gemeentebesturen en omwonenden krijgen inspraak. Zij kennen de lokale gevoeligheden of behoeften immers als geen ander.

Stap 2. Vervolgens onderzoeken deskundigen in een milieueffectrapport (MER) welke gevolgen het project zal hebben op mens en milieu.

Zullen de omwonenden hinder ondervinden? Wat is het effect op de bodem en de waterlopen? Zijn er gevolgen voor de biodiversiteit?

Stap 3. Daarna wordt een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) opgesteld.

Het GRUP wijzigt de bestemmingen en vervangt de voorschriften van het oorspronkelijke gewestplan.

Stap 4. Vooraleer de inrichting van een Sigmaproject kan starten, zijn er nog stedenbouwkundige vergunningen (SBV's) nodig.

Die zijn gebaseerd op de nieuwe voorschriften van het GRUP. Zodra de vergunningen afgeleverd zijn, kunnen de grondverwervingen en de werken beginnen.

Stap 5. Tot slot kopen we de gronden aan.

We werken zoveel mogelijk via een aankoop in der minne. In bepaalde gevallen zijn onteigeningen noodzakelijk.