De aanmaak van beton vergt heel wat grondstoffen, die meestal via de weg worden aangevoerd. Ook de betoncentrales en de reeds geproduceerde beton zelf worden gewoonlijk over de weg vervoerd. Voor het Antwerpse Scheldekaaienproject slaat waterwegbeheerder Waterwegen en Zeekanaal NV de handen in elkaar met de hoofdaannemer Artes Roegiers en zijn onderaannemer de Beverse firma De Rycke Bouwmaterialen en Beton, voor ontwikkeling van een drijvend betonponton oftewel ‘Bonton’. Deze innovatieve betoncentrale ligt aangemeerd aan de Cockerillkaai, waar ze beton aanmaakt voor de stabilisatie van de kaaimuur in de werfzone Sint-Andries en Het Zuid. De indrukwekkende installatie is gemonteerd op een ponton van 13 bij 50 meter en is 14 meter hoog.
Vlottere mobiliteit
“We zien dat de vrachtwagens die materialen van en naar de werf transporteren steeds vaker in de file staan, zeker in de regio Antwerpen”, zegt gedelegeerd bestuurder Chris Danckaerts van Waterwegen en Zeekanaal NV. “We zetten daarom sterk in op de binnenvaart. Dankzij de drijvende betoncentrale kunnen we rechtstreeks vanaf het ponton pompen zonder de inzet van vrachtwagens. Er wordt zo’n 14 000 m³ beton geleverd via het Bonton, dat bespaart maar liefst 1300 vrachtwagenritten. 25 000m³ grond wordt dan weer door Artes Roegiers afgevoerd via binnenvaart, dat komt overeen met 2300 vrachtwagenritten. Zo dragen we bij tot een vlottere mobiliteit en reduceren we de milieu-impact van onze werken. Ook de omwonenden ondervinden minder overlast door de drijvende centrale.”
Omwille van die reden ondersteunt Slim naar Antwerpen de promotie van het Bonton. “Waterwegen en Zeekanaal NV en de uitvoerders maken met dit drijvend betonponton werk van een slimme mobiliteitsoplossing voor vrachtverkeer van en naar de werf”, vertelt Antwerps schepen van mobiliteit Koen Kennis. “Duizenden vrachtwagenritten worden op deze manier uit het verkeer gehaald. Dit is een knap voorbeeld van hoe logistieke dienstverleners een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan duurzame spitsmijdingen in de Antwerpse regio. Hopelijk zet dit andere bouwheren aan tot gelijkaardige initiatieven.”
Oude muur, nieuw jasje
Ook andere werftransporten gebeuren steeds meer met de binnenvaart. Zo zullen ook de bouwmaterialen voor de stabilisatie van de kaaimuur via de Schelde worden aangevoerd. “De negentiende-eeuwse kaaimuur van Sint-Andries en Het Zuid blijft bij de stabilisatie behouden, maar wordt versterkt met moderne technieken. De allereerste ingreep is de versteviging van het historische fundament. De 70 000 ton breuksteen die we daarvoor storten, het equivalent van 4700 vrachtwagenritten komen per binnenschip aan”, aldus projectingenieur Koen Segher van Waterwegen en Zeekanaal NV. Na de stabilisatie krijgt de muur zijn authentieke uitzicht terug. “We werken met replica’s van de historische elementen. Ook die 90 betonnen prefabelementen komen over het water aan, waardoor 90 vrachtwagenritten niet langer nodig zijn.”
Klaar in 2020
In december 2016 werd ten zuiden van de Zuidersluis (De Gerlachekaai) een eerste deelzone van Sint-Andries en Het Zuid volledig gestabiliseerd, over een afstand van 300 meter. Daar zal de stad Antwerpen in juni starten met de bovenbouw. Tot de zomer van 2018 werkt W&Z op de Cockerillkaai, tussen de Zuidersluis en de Scheldestraat. Daarna volgt de laatste deelzone, die tot aan het Zuiderterras reikt. Tegen eind 2020 zal de kaaimuur in de volledige zone Sint-Andries en Het Zuid aangepakt zijn, in totaal goed voor 1,5 kilometer stabiele kaaimuur.
Vlaams overheid geeft zelf het voorbeeld
Minister Weyts is bijzonder verheugd over de aanpak: “Veel werftransport dendert over onze wegen. Nochtans biedt de watersnelweg een slim en sterk alternatief voor het dichtslibbende wegverkeer. Met het werftransport voor de werken in Sint-Andries en Het Zuid, en het overkoepelende Antwerpse Scheldekaaienproject, geven we als Vlaamse overheid zelf het voorbeeld om binnenvaart meer in te zetten. Deze drijvende betoncentrale vermijdt maar liefst 8390 vrachtwagenritten. We hopen dat dit initiatief opdrachtgevers, ondernemers en aannemers inspiratie biedt om binnenvaart in te schakelen bij het realiseren van bouwprojecten. We investeren als overheid fors in binnenvaart omdat we sterk geloven in het belang en potentieel van onze waterwegen.”