Nieuw leven voor oud overstromingsgebied

In een latere fase renoveren we ook het pompstation van Ten Rijen en de overloopdijk tussen de Durme en de potpolder. Op de dijk komt een geasfalteerd fiets- en wandelpad tussen de Manta-site en de Ten Rijendreef. Samen met vzw Durme stimuleren we in bepaalde zones de ontwikkeling van natte natuur.

Meer ruimte voor Durme

Gelijklopend met de renovatie van de potpolder voeren we onderhoudsbaggerwerken uit in de Beneden-Durme. Door de toenemende verzanding van de laatste decennia kan de rivier steeds minder regenwater afvoeren naar de Schelde. Dat leidde tussen 2010 en 2016 al vijf keer tot wateroverlast. Daarom worden nu meer duurzame maatregelen uitgevoerd.

Hans Quaeyhaegens, projectleider bij De Vlaamse Waterweg nv: “We willen niet langer onze toevlucht zoeken in de mobilisatie van noodpompen en noodruimingen. Daarom hebben we al in 2016 een nieuw pompstation gebouwd op de dam in Lokeren en voeren we sinds 2012 baggerwerken uit in verschillende fases. We baggeren nu het laatste stuk, tussen de brug in Waasmunster en de dam in Lokeren. Het vervuilde sediment dat we daarbij ophalen, zullen we ter plaatse reinigen. Daarna kunnen we het gebruiken voor de aanleg en renovatie van de dijken rond Potpolder IV. Zo beperken we ook de hinder voor de omgeving, omdat we geen grote hoeveelheden grond moeten aan- of afvoeren over de weg.”

Die werkwijze past in ons onderzoek naar duurzame toepassingen van sediment in het Europese Interreg-project Using Sediment As a Resource (USAR). Dat leggen we uit in deze video.

Praktisch

De werken zullen in totaal vier jaar duren. Tijdens de werken blijven de landbouwpercelen en visvijvers binnen het overstromingsgebied toegankelijk. Een deel van het gebied zal ook na de renovatie beschikbaar blijven voor lokale landbouw.

Tijdens de baggerwerken kan het jaagpad op één van beide oevers tijdelijk afgesloten worden voor het transport van baggerspecie; de andere oever wordt dan vrijgehouden. De Ten Reyendreef (parallel aan de E17) zal steeds bereikbaar blijven.

Van potpolder naar gecontroleerd overstromingsgebied

De Durmevallei is van oudsher zeer gevoelig voor overstromingen, in het bijzonder bij stormvloed: wanneer springtij samenvalt met een noordwesterstorm op de Noordzee, en getijgolven via de Schelde ook de Beneden-Durme bereiken. Daarom besloot de minister van Openbare Werken al in 1938 om op verschillende plaatsen ‘potpolders’ aan te leggen om overtollig water op te vangen.

De overstromingsramp van 1976 toonde aan dat een meer ingrijpend waterbeleid nodig was. Dat leidde een jaar later tot de goedkeuring van het oorspronkelijke Sigmaplan. Het plan moest het Zeescheldebekken beschermen tegen wateroverlast door het verhogen van dijken en het aanduiden en inrichten van laaggelegen rivierpolders als gecontroleerde overstromingsgebieden, waaronder Potpolder IV.

In 2005 en 2006 actualiseerde de Vlaamse Regering het Sigmaplan volgens de meest recente inzichten over waterbeheer en rekening houdend met de gevolgen van de klimaatverandering. Aan het gecontroleerd overstromingsgebied Potpolder IV werd naast de bestaande waterveiligheidsfunctie ook een natuurdoelstelling toegewezen, die Natuur en Bos zal realiseren.