Groot en Klein Broek worden voorbereid op komst zeldzame natuur

De eerste stap voor een ontpoldering is het bouwen van een ringdijk, die later het achterland zal beschermen tegen wateroverlast. De werken aan de ringdijk rond Klein en Groot Broek gingen eind 2017 van start en zijn intussen goed gevorderd. De dijk rond Klein Broek wordt afgewerkt tegen eind 2019, die rond Groot Broek tegen begin 2020.

Tegelijk met de werken aan de ringdijk maken we vanaf volgende week het binnengebied vrij. Oude afsluitingen, gestort puin, badkuipen, verkrotte schuilhokjes en jagershutten … Alle rommel gaat eruit. Er vindt ook een beredeneerde boskap plaats. Elias Verbanck, projectleider bij Natuur en Bos: “Het kappen van bos en het rooien van bomen roept vaak vragen op. We hebben er echter goede redenen voor. Om Klein en Groot Broek zo goed mogelijk voor te bereiden op de ontwikkeling van zoetwatergetijdennatuur, moet het gebied zoveel mogelijk vrijgemaakt worden. Ook is het zo dat de bomen die hier gekapt worden, gecompenseerd worden. Zo zullen we bijvoorbeeld samen met de gemeente Temse in fases 130 geboortebomen aanplanten: knotwilgen. De bospercelen in Klein en Groot Broek bestaan bovendien vooral uit sparrenbossen en op rijen aangeplante populieren, niet om kostbaar inheems bos. Daar komt nog bij dat het gebied in de toekomst twee keer per dag, op het ritme van eb en vloed, onder water zal staan. De huidige bomen zouden dan sowieso afsterven, aangezien ze niet bestand zijn tegen dergelijke natte omstandigheden.” 

Wat komt er in de plaats?

Zoetwatergetijdennatuur met slikken en schorren is ecologisch zeer waardevol. Slikken en schorren filteren het teveel aan stikstof en fosfor uit het water en voegen zuurstof toe. Zo fungeren ze als de longen van een rivier. Bovendien trekken slikken en schorren bijzondere dieren en planten aan. Verbanck: “In de lager gelegen slikken vinden kleine diertjes voedsel, en zelf vormen ze een lekker hapje voor vogels. De ontpolderde gebieden met ondiepe en luwe plekken zijn ook voor vissen van onschatbare waarde. Op hoger gelegen plaatsen, de schorren, zullen er geleidelijk aan opnieuw bomen groeien. Er zal wilgenvloedbos ontstaan, een bostype dat aangepast is aan regelmatige overstromingen. Je kan nu al een kijkje nemen in het Meulendijkbroek in Sombeke, waar we een uitwateringskoker hebben opengezet, zodat elke dag Durmewater in en uit het gebiedje stroomt. Het geeft een idee van de toekomstige ontwikkelingen in Klein en Groot Broek.”

Klaar tegen 2022

Zodra het binnengebied klaar is voor de ontpoldering, sluiten we de waterlopen rond Klein en Groot Broek aan op een nieuw aangelegde ringgracht. Die gracht loopt rond de ringdijk en zal het overtollige regenwater aan landzijde van de ringdijk opvangen. Twee pompstations zullen als dat nodig is overtollig regenwater uit de grachten rond Groot en Klein Broek naar de getijdengebieden overpompen. Waterbekkens zorgen voor extra buffercapaciteit.

Ten slotte graven we kreekaanzetten aan de rivierzijde en maken we bressen in de oude Durmedijk. Bij hoog- en laagtij zal rivierwater via die geulen in en uit het gebied stromen. Boven op de ringdijk leggen we een pad met waterdoorlatende verharding aan voor wandelaars en fietsers. Tegen 2022 moeten de werken klaar zijn.

In het verweer tegen de klimaatverandering

Door de klimaatverandering stijgt het niveau van de zeespiegel en komen extreme weersomstandigheden vaker voor, waardoor het risico op overstromingen toeneemt. De Zeeschelde en de Durme zijn daar door hun verbinding met de zee en het uitgesproken getij zeer gevoelig voor. Troeven in de strijd tegen de klimaatverandering zijn gecontroleerde overstromingsgebieden, ontpolderingen en andere veerkrachtige natuurgebieden aan het water die gerealiseerd worden in het kader van het Sigmaplan. Met het Europese project LIFE Sparc slaan Natuur en Bos, De Vlaamse Waterweg nv, het Regionaal Landschap Schelde-Durme en het Waterbouwkundig Laboratorium de handen in elkaar om het Sigmaplan een extra duwtje in de rug te geven en de Scheldevallei beter te wapenen tegen de klimaatverandering. Via LIFE Sparc is er extra financiering voor het Sigmaplan en wordt de kennis die we dagelijks opdoen gedeeld met andere landen. De Sigmagebieden Klein en Groot Broek maken deel uit van dit project.

Praktisch

De kap- en opruimwerken starten volgende week en eindigen in oktober 2019. De werken gebeuren in het binnengebied en veroorzaken geen hinder voor de buurtbewoners.

Ook in De Bunt in Hamme en op andere plaatsen in de Durmevallei wordt hard gewerkt om wateroverlast voor de bewoners te voorkomen en zeldzame getijdennatuur te herstellen.