Demermeanders blazen de vallei nieuw leven in

De natuur biedt heel wat kansen om de waterveiligheid en de natuur-ontwikkeling in de Demervallei te verbeteren. Door tientallen rivierbochten tussen Werchter en Diest opnieuw aan te sluiten op de rivier, wordt de Demer 11 kilometer langer. Zo kan ze veel meer water opvangen en daalt het overstromingsrisico. In droge periodes zorgen de bochten ervoor dat de rivier het water trager afvoert, wat verdroging tegengaat. Daarmee bieden we ook een antwoord op de gevolgen van de klimaatverandering, die nu al merkbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan de droge zomers van 2018 en 2019. In de herfst van 2019 stonden de grondwaterstanden nog altijd problematisch laag. Tegelijkertijd zorgen de ingrepen van het Sigmaproject Demervallei voor het herstel van het ecosysteem en het historische landschap met natte graslanden.

Meer leven

Ter hoogte van de bochten krijgt de rivierbedding drempels die het water richting meander sturen. Dat zorgt ervoor dat in droge periodes zowel het rivierpeil als het grondwaterpeil stijgt en de natte riviernatuur een duwtje in de rug krijgt.

Ook de oevers worden onder handen genomen. Binnen het proefproject Belini wordt de aanleg van een natuurvriendelijke oever uitgetest. Aan de meanderoever kan de natuurlijke afbrokkeling in een zone van 500 meter lang haar gang gaan. Zo krijgen specifieke dieren en planten meer ruimte om te leven. Het is wel belangrijk dat er geen stabiliteitsrisico voor de oever ontstaat. Daarom werd het jaagpad landinwaarts gelegd. Met een ‘schor’ of ‘lage vooroever’ worden de oever en de dijk beschermd tegen het stijgende water. De laagst gelegen woningen beveiligen we met een extra dijkje.

Door de meanders aan te sluiten, wordt de Demer langer en beweegt het water met verschillende snelheden. Het resultaat? Een zichzelf zuiverende rivier en meer zuurstof in het water, een feest voor vissen en waterplanten. Binnenkort kan je er zeldzame diersoorten terugvinden, zoals de ijsvogel, en kwetsbare vissen, zoals de bittervoorn en de grote modderkruiper.

 Peddelplezier

Niet alleen dieren zullen het in de Demervallei naar hun zin hebben. Wie houdt van een avontuurlijke rondvaart kan er binnenkort een kano of kajak te water laten om de rivierbochten te ontdekken. Dankzij de kanohellingen die worden aangelegd, schuif je zo het water in. Ook wie er langer opuit wil trekken, kan plezier beleven. Want als alle werken zijn afgerond, is de Demervallei het perfecte decor voor een meerdaags peddelparcours. Na een dag in de kajak of kano kan je in een van de drie bivakzones je tent opzetten in hartje natuur. Wie liever met beide voeten op de grond blijft, is welkom om de vallei al wandelend of al fietsend te verkennen.

Meer info: www.toerismevlaamsbrabant.be 

In een breder perspectief

De werken aan de eerste Demerbocht in de Demervallei kaderen binnen het Europese LIFE-project Belini. Het doel? De waterkwaliteit en de biodiversiteit in het Zenne-, Dijle- en Demerbekken verbeteren en het overstromingsrisico beperken.

www.life-belini.be 

Verder lezen? Duik in het Sigmagazine!

Foto boven: In april stapten Vlaams minister Ben Weyts en Vlaams minister Koen Van den Heuvel in een kano om de meander in Vinkenberg als eersten 'in te varen'. © Peter Maris Fotografie